27 kwietnia 20016 roku w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy Barcin odbyło się kolejne spotkanie z cyklu „Ale sztuka!”, prowadzone przez Olgę Gralak-Ćwikłę. Tym razem zebrani w czytelni biblioteki goście wysłuchali wykładu na temat sztuki średniowiecznej.
Do okresu średniowiecza zalicza się malarstwo, rzeźbę i architekturę chrześcijańską od początków ich istnienia, aczkolwiek pod względem formy należące jeszcze do późnego antyku, nazywane sztuką wczesnochrześcijańską, ponadto sztuką przedromańską, następnie romańską i gotycką (gotyk). W średniowieczu nastąpiło sformułowanie, rozwinięcie i rozpowszechnienie wszystkich podstawowych tematów chrześcijańskiej sztuki religijnej. Podstawą źródłową przedstawień był tekst Pisma Świętego oraz jego egzegeza, apokryfy i legendy hagiograficzne (hagiografia), celem zaś unaocznienie najważniejszych treści nauki Kościoła o Zbawieniu. Bujny rozwój sztuk przedstawiających wynikał z przekonania, że malarstwo i rzeźba mogą pełnić ważną funkcję w objaśnianiu i nauczaniu prawd wiary, zwłaszcza ludzi niewykształconych.
Style romański i gotycki to dwa pierwsze „wielkie” style w historii sztuki europejskiej, obejmujące swoim zasięgiem znaczną część kontynentu oraz odznaczające się wyraźnymi cechami stylowymi - szczególnie w architekturze. Styl romański, którego ramy czasowe określane są jako XI-XII wiek, wyróżnia się grubymi murami i małymi oknami (kościoły i zakony wznoszone w tym stylu spełniały również funkcje obronne). Budowle w tym stylu to geometryczne bryły, o prostych, surowych kształtach, zaprojektowanych na planie krzyża. Surowość architektury równoważono bogatymi zdobieniami i płaskorzeźbami umieszczanymi na kolumnach lub bramach wejściowych (portalach). Następujący po romanizmie styl gotycki powstały ok. 1140 we Francji charakteryzował się strzelistością budowli, wysokimi, smukłymi ścianami oraz dużymi oknami, w których znajdowały się kolorowe witraże. Dla dodania większej lekkości i wysokości na kolumnach, łukach i sklepieniach krzyżowo-żebrowych umieszczano bogate ornamenty. System przyporowy pozwolił na odciążenie ścian i przeniesienie siły nośnej budowli na łuki i przypory otaczające budynek, dzięki czemu katedry gotyckie wznoszono wysoko tak, aby górowały ponad innymi budynkami miasta.
Następny wykład z serii „Ale sztuka” odbędzie się w czerwcu i poświęcony będzie sztuce renesansu. Już teraz serdecznie zapraszamy.
Olga Gralak-Ćwikła
