23 i 24 listopada 2016 roku w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy Barcin odbyła się kolejna, ósma z kolei edycja Powiatowego Konkursu Gwary Pałuckiej „Ocalić od zapomnienia – Gwara Pałucka”. Jak w ubiegłym roku, uczestnicy rywalizowali w trzech kategoriach: szkoły podstawowe z podziałem na klasy I-III i IV-VI w pierwszym dniu konkursu, oraz szkoły ponadgimnazjalne oraz Open (osoby dorosłe i szkoły ponadgimnazjalne) w dniu drugim.
W VIII konkursie gwary pałuckiej udział wzięło 54 osób: 40 dzieci w kategorii szkół podstawowych, 8 osób w kategorii szkół gimnazjalnych oraz 6 osób w kategorii Open; ponadto poza konkursem wystąpiło też dwoje przedszkolaków. Uczestnicy reprezentowali szkoły podstawowe ze Żnina – SP nr 2, Laskowa, Mamlicza, Piechcina, Świątkowa, Januszkowa, Słębowa, Janowca oraz SP 1 i SP 2 z Barcina, a także gimnazja – z Barcina, Janowca oraz Gąsawy. W kategorii Open wystąpili reprezentanci Liceum Ogólnokształcącego z Barcina, Zespołu Szkół Publicznych ze Żnina, Uniwersytetu Trzeciego Wieku z Barcina oraz Klubu Seniora Aster z Rogowa.
W jury konkursu zasiedli: Pan Mirosław Binkowski, sprawujący funkcję przewodniczącego komisji, Pani Teresa Wilk, Wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej w Barcinie, Pani Beata Gaik-Mazurek, Pani Elżbieta Pałka oraz Pan Krzysztof Leśniewski. Podczas pierwszego dnia konkursu wśród widowni znalazła się Pani Lidia Kowal, Zastępca Burmistrza Barcina, drugiego zaś konkursowe zmagania obserwował Pan Andrzej Hłond, Wicestarosta żniński.
Komisja sędziowska przy ocenie uczestników brała pod uwagę przede wszystkim umiejętność posługiwania się gwarą, poprawność i staranność interpretacji oraz ogólny wyraz artystyczny, w tym zdolności aktorskie. Występujący zaprezentowali utwory poetyckie i prozatorskie autorstwa Mirosława Binkowskiego, zaczerpnięte z jego publikacji „Mój słownik gwary pałuckiej” oraz „Kupa śmiychu po pałucku”. Uczestnicy konkursu mieli możliwość występów indywidualnych, jak i inscenizacji grupowych; dozwolony był również śpiew, przebrania oraz rekwizyty.
Występy uczniów szkół podstawowych podczas pierwszego dnia konkursu stały się dla członków jury nie lada orzechem do zgryzienia – prezentowały bardzo wysoki poziom i niełatwo było wybrać zwycięzców. Wreszcie, po burzliwych obradach, jury wyłoniło następujących laureatów i wyróżnionych:
W kategorii klas I-III:
1 miejsce – Karolina Mazurek z SP nr 2 z Barcina;
2 miejsce – uczniowie ze SP nr 2 ze Żnina,
3 miejsce – Zofia Nowak z SP nr 2 w Barcinie.
Wyróżnienie w tej kategorii wiekowej otrzymali uczniowie ze SP w Laskowie
oraz Katarzyna Trela z SP Mamlicz.
W kategorii klas IV-VI:
1 miejsce - Zuzanna Jędrzejczak z SP w Janowcu,
2 miejsce – uczniowie z SP w Januszkowie,
3 miejsce – Anna Broniszewska z SP nr 1 w Barcinie.
Wyróżnienia otrzymały: Anna Ratajczak oraz Aleksandra Wielgórka z SP w Mamliczu.
Nagrodzone zostały także nauczycielki opiekujące się laureatami – Pani Iga Nowicka z SP nr 2 w Barcinie oraz Małgorzata Jurska z SP w Janowcu.
Upominki oraz pamiątkowe dyplomy wręczono także przedszkolakom: Natalii Suszek oraz Idze Koszuckiej, które wystąpiły poza konkursem.
W drugim dniu konkursu swoje umiejętności zaprezentowali gimnazjaliści oraz osoby zaliczone do Kategorii Open. Również na tym etapie rywalizacji poziom występów był wysoki, przy końcowym werdykcie przewodniczący jury przyznał, że wyłonienie laureatów był niesamowicie trudnym zadaniem.
W kategorii gimnazjów zwyciężyli:
1 miejsce – Piotr Marczak z Gimnazjum nr 1 w Barcinie,
2 miejsce – Marta Wicińska z Gimnazjum w Janowcu,
3 miejsce – Daria Klecha, również z Gimnazjum nr 1 z Barcina.
Wyróżniono Martę Borowską i Antoninę Nowak z Publicznego Gimnazjum w Gąsawie
oraz Kaję Grzechowiak z Gimnazjum w Janowcu.
W kategorii Open nagrodzone zostały:
1 miejsce – Mirosława Wiśniewska z grupy teatralnej
Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Barcinie,
2 miejsce – Natalia Szczepaniak z Liceum Ogólnokształcącego w Barcinie,
3 miejsce – Jakub Szymański z Zespołu Szkół Publicznych ze Żnina.
Wyróżnienia otrzymały Izabela Marczak z Liceum Ogólnokształcącego w Barcinie
oraz Wiesława Kalińska z grupy teatralnej Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Barcinie.
Nagrodę otrzymała również Pani Marzena Wolska, opiekunka laureata w kategorii szkół gimnazjalnych.
Nagrody dla laureatów, ich opiekunów i pozostałych uczestników konkursu były książki i gadżety ufundowane przez Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy Barcin, Starostwo Powiatowe w Żninie oraz Burmistrza Barcina. Dodatkowo najmłodszy uczestnik zmagań został nagrodzony przez Panią Teresę Wilk.
Uczestnicy konkursu wszystkich kategorii, ich opiekunowie oraz widzowie mieli okazję podziwiać kobiecy strój pałucki oraz haft pałucki – wszystko wykonane przez Panią Jadwigę Dziurgiela, jak również wysłuchać krótkiej prelekcji na temat stroju. Na gości czekał też poczęstunek w postaci przyrządzonych przez Krzysztofa Leśniewskiego przysmaków kuchni pałuckiej – chleba ze smalcem z marchwią oraz z gzikiem; Pan Krzysztof opowiedział też zebranym o pałuckich potrawach.
Podsumowując konkurs przewodniczący jury Mirosław Binkowski podkreślił niezwykle wysoki poziom występów. Podkreślił dobre opanowanie gwary pałuckiej, zauważając że dla wielu osób – szczególnie młodych - gwara jest właściwie językiem obcym, tym bardziej więc należy docenić wkład pracy włożonej w opanowanie jej tajników. Głos zabrał też Wicestarosta żniński Andrzej Hłond dziękując organizatorom konkursu, jury oraz uczestnikom zmagań za ich wysiłek włożony w kultywowanie niezwykle ważnego elementu kultury Pałuk, jaką jest gwara.
Olga Gralak-Ćwikła
