Ryszard Ćwirlej jest dziennikarzem, pisarzem i wykładowcą. Ukończył socjologię na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W latach 1996 – 1997 pracował jako reporter w TVP Katowice, w latach 1997-2010 w poznańskim oddziale TVP, gdzie m.in. był szefem redakcji Teleskopu i wydawcą ogólnopolskiego programu reporterskiego Telekurier. W roku 2010 został członkiem zarządu do spraw programowych poznańskiego Radia Merkury. Odszedł z radia w 2015 roku. Jest wykładowcą na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Przede wszystkim jednak jest znany jako pisarz – autor powieści kryminalnych, twórca nowego gatunku literackiego – powieści neomilicyjnej. Stworzył dotąd dwa powieściowe cykle kryminalne o poznańskich szkiełach: Cykl PRL-owski „milicyjny” i przedwojenny „policyjny”
Na podstawie powieści „Ręczna robota” pisarz napisał 75–cio odcinkowy serial słuchowiskowy, zrealizowany przez Teatr Polskiego Radia dla radiowej Jedynki.
W 2015 roku powieść Ryszarda Ćwirleja „Błyskawiczna wypłata” otrzymał nagrodę Kryminalnej Piły dla najlepszej miejskiej powieści kryminalnej 2014 roku.
Na Międzynarodowym Festiwalu Kryminału we Wrocławiu pięciokrotnie powieści pisarza były nominowane do nagrody ”Wielkiego Kalibru”.
W 2017 książka „Milczenie jest srebrem” otrzymała nagrodę Czytelników Wielkiego Kalibru a w 2018 powieść „Tylko umarli wiedzą” nagrodzono podwójnie, nagrodą Wielkiego Kalibru przyznawaną przez jurorów oraz nagrodą Czytelników Wielkiego Kalibru.