Od kilku lat Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Barcin organizuje Powiatowy Konkurs Gwary Pałuckiej „Ocalić od zapomnienia – gwara pałucka”, mający na celu upowszechnienie wśród dzieci i młodzieży gwary pałuckiej, niezwykle ważnego elementu kultury naszego regionu.

Tegoroczna edycja konkursu była piątą z kolei. Odbyła się w dniach 26-27 listopada 2013 roku w czytelni Biblioteki. Po raz pierwszy miłośnicy gwary pałuckiej mogli rywalizować w Kategorii Open, przeznaczonej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i osób dorosłych. Pozostałe kategorie wiekowe pozostały bez zmian – do kategorii pierwszej zaliczono uczniów szkół podstawowych ( z podziałem na podgrupy – oddzielnie uczniowie klas I-III i IV-VI), do drugiej zaś uczniów gimnazjów.

W V Konkursie Gwary Pałuckiej udział wzięło 36 osoby z 8 szkół podstawowych i 3 gimnazjów. Reprezentowali oni szkoły podstawowe z Słębowa, Januszkowa, Piechcina, Mamlicza, Świątkowa, SP 2 ze Żnina oraz SP 1 i SP 2 z Barcina, a także gimnazja – Barcina, Piechcina i Gimnazjum nr 1 ze Żnina. Do kategorii Open zaliczono 3 osoby - jedną ze Społecznego Liceum Ogólnokształcącego z Barcina, oraz dwie z grupy teatralnej UTW działającej przy barcińskim Miejskim Domu Kultury .

W jury konkursu zasiedli: Mirosław Binkowski, sprawujący funkcję przewodniczącego komisji, Sławomir Różański, Zastępca Burmistrza Barcina, Beata Gaik-Mazurek, Wiceprzewodnicząca Rady Powiatu Żnińskiego, Teresa Wilk, Wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej w Barcinie oraz Elżbieta Pałka, Przewodnicząca Komisji Oświaty Kultury i Sportu Rady Miejskiej  w Barcinie.

Komisja sędziowska przy ocenie uczestników brała pod uwagę przede wszystkim umiejętność posługiwania się gwarą, poprawność i staranność interpretacji oraz ogólny wyraz artystyczny. Występujący zaprezentowali utwory poetyckie i prozatorskie  autorstwa Mirosława Binkowskiego, zaczerpnięte z jego publikacji „Mój słownik gwary pałuckiej” oraz „Kupa śmiychu po pałucku”, jak również teksty innych autorów. Uczestnicy konkursu mieli możliwość występów indywidualnych, jak i inscenizacji grupowych, przy czym każdego jej uczestnika oceniano oddzielnie.

Konkurs zapoczątkowany został miłym akcentem - wręczeniem panu Mirosławowi Binkowskiemu listu gratulacyjnego od dyrekcji i pracowników biblioteki, w związku z otrzymaniem  przez niego tytułu „Zasłużonego dla Powiatu Żnińskiego” za zasługi w dokumentowaniu i popularyzacji gwary pałuckiej.

W pierwszym dniu, po występach uczniów szkół podstawowych, członkowie jury mieli ciężki orzech do zgryzienia, chcąc wyłonić zwycięzców i wyróżnionych. Finalnie, po burzliwych wyłoniło następujących laureatów:

W kategorii klas I-III:

1 miejsce – Dawid Szczepański z SP 2 z Barcina, nagrodzony za uroczą interpretację wiersza „Nauczycielko”,

2 miejsce – Jakub Maciejewski z SP z Januszkowa,

3 miejsce – Oliwia Taraska z SP 2 w Barcinie.

Wyróżnienie w tej kategorii wiekowej otrzymali Michał Frajtag, Karolina Kapuścińska i Daria Kruk z SP 2 ze Żnina.

W kategorii klas IV-VI:

1 miejsce: Zuzanna Duras  z SP w Mamliczu, za wspaniałą prezentacje wiersza : ”Dziecioki – Pałuczoki”,

2 miejsce – Dominik Szmidtkowski z SP ze Słębowa,

3 miejsce – Kacper Gałązka z SP nr 1 z Barcina.

Wyróżnienia otrzymały Weronika Walczewska z SP z Januszkowa i Marta Wicińska z SP
z Świątkowa. Nagrodzone zostały także nauczycielki opiekujące się laureatami – Małgorzata Smok z SP w Mamliczu i Agnieszka Błażejewska z  SP 2 z Barcina.

W drugim dniu konkursu swoje umiejętności zaprezentowali gimnazjaliści – i po raz pierwszy w historii  zmagań - osoby zaliczone do Kategorii Open. Również na tym etapie rywalizacji poziom  występów był wysoki, przy końcowym werdykcie przewodniczący jury przyznał, że komisja najchętniej przyznałaby wszystkim same pierwsze i drugie miejsca.

W kategorii gimnazjów zwyciężyli:

1 miejsce - Sebastian Owczarzak z Publicznego Gimnazjum nr 1 w Żninie, który wraz z koleżanką brawurowo odegrał po pałucku scenę oświadczyn Papkina z „Zemsty” Aleksandra Fredry,

2 miejsce – Izabela Marczak z Gimnazjum nr 1  z Barcina,

3 miejsce – Beata Krauze, również z Gimnazjum nr 1 z Barcina.

Wyróżniono Małgorzatę Nowak i Hannę Szewczyk z Publicznego Gimnazjum nr 1 ze Żnina, za dowcipne przedstawienie wiersza „Paweł i Gaweł” Aleksandra Fredry, oczywiście po pałucku.

W kategorii Open nagrodzone zostały:

1 miejsce – Mirosława Wiśniewska z grupy teatralnej z MDK za pełną werwy interpretację utworu „ Piyrduścica Chlebosko”,

2 miejsce – Wiesława Kalińska z grupy teatralnej MDK,

3 miejsce – Laura Zielińska z Społecznego Liceum Ogólnokształcącego z Barcina.

Opiekunami zwycięzców byli: Joanna Bauza z Gimnazjum nr 1 w Żninie i Artur Jakubowski z MDK w Barcinie.

Nagrody dla laureatów, ich opiekunów i pozostałych uczestników konkursu były książki i gadżety ufundowane przez Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy Barcin oraz Burmistrza Barcina. Dodatkowo najmłodszy uczestnik zmagań został nagrodzony przez panią Teresę Wilk.

Podsumowując konkurs przewodniczący jury Mirosław Binkowski podkreślił niezwykle wysoki poziom występów. Ocenił prezentacje uczestników jako bardzo dopracowane, docenił dobre opanowanie gwary pałuckiej, językowo odmiennej od języka, którym posługujemy się na co dzień, na plus wielu występujących zaliczył także adekwatne kostiumy i przebrania. Wyraził swój podziw dla młodych uczestników konkursu i ich opiekunów, dziękując za ich wysiłek i pracę włożoną w występ. Zaznaczył również, że czuje wzruszenie, widząc, że jego wieloletnie starania na rzecz upowszechniania gwary pałuckiej procentują coraz większą ilością osób, młodych i nie tylko,  które posługują się gwarą i znają jej zasady.

W mowach końcowych, pan Binkowski, Zastępca Burmistrza Barcina Sławomir Różański oraz dyrektorka Biblioteki Grażyna Szafraniak zauważyli, jak ważna jest w życiu człowieka świadomość miejsca, z którego się pochodzi. Podkreślili, że gwara pałucka może być jednym z elementów budującym tę świadomość, wyjątkowym, ponieważ jako język jest częścią zwykłej ludzkiej codzienności. Warto zatem dbać, by była językiem żywym i wciąż się rozwijającym.

Olga Gralak - Ćwikła

Albums

{jcomments on}